




Kościół - zespół kościoła pw. św. Wawrzyńca
![]()
| ||||||||||||
E 22°49'03.30" Podróżujący po Galicji XIX-wieczny historyk i etnograf, Żegota Pauli, tak opisywał radymniańską farę: "Kościół ten z daleka – równie jak całe miasteczko od Jaworowa – malowniczy ma widok. Kaplica po prawej stronie ma malowanych po ścianach świętych polskich, np. św. Czesława, Jacka, Jakuba Strepe, czterdziestu męczenników sandomierskich, założycielkę klasztoru starosądeckiego, trzebnickiego itp. w ołtarzu św. Mikołaja jest bardzo stary posąg tegoż świętego. Ołtarz św. Agnieszki, panna z barankiem, ciekawy jest, bo u spodu obrazu namalowany jest dawca tego obrazu, z XVIII wieku, pewnie mieszczanin z Radymna, z żoną i dzieciątkiem. Jest to ciekawy pomnik strojów: dziecko w koszuli białej, mieszczanka w różowej sukni, czerwonej kacabajce z niebieskim futrem i krótkimi rękawami, ma korale na szyi i chustkę biała, na głowie zaś czepiec ze złotogłowiu na uszy spadający z czarnym na przodzie lamowaniem. Mieszczanin klęczący ma kontusz z nierozprutymi rękawami, jasnozielony, a żupan czerwony". Pierwsza wojna światowa i tocząca się w okolicach Radymna tzw. "wielka bitwa nad Sanem" w roku 1915 przyczyniła się do uszkodzenia świątyni. Zniszczone zostały całkowicie wiązadła dachowe, a w sklepieniu powstały 4 dziury po granatach artyleryjskich. Druga wojna światowa nie uczyniła większych szkód kościołowi parafialnemu. Uszkodzone zostały jedynie okna i gzymsy, które przy ofiarności wiernych zostały naprawione przez ówczesnego proboszcza, księdza Konstantego Chuchlę. Kościół parafialny jest podłużną bazyliką o nawie głównej, krytej sklepieniem kolebkowym z lunetami. Nawy boczne kryte są trzyprzęsłowym sklepieniem krzyżowym. Nawa główna nakryta jest dachem dwuspadowym, zaś nawy boczne dachami pulpitowymi. Oświetlenie kościoła stanowią prostokątne okna, których jest 19. Umieszczone są następująco: 6 w prezbiterium, w nawie głównej 7 i w nawach bocznych 6. wykończone są w większości ze szkła białego bez ozdób. Jedynie w nawach bocznych są kolorowe szybki. Do prezbiterium od północy przylega prostokątna zakrystia. Zachowały się w niej freski odkryte w 1961 r. przez konserwatorów, państwa Kowalskich z Krakowa. Pochodzą z pierwszej połowy XVIII w. Na sklepieniu znajdują się wizerunki czterech ewangelistów, na ścianach przedstawiona jest scena krzyżowania, a także postacie św. Hieronima, św. Pawła i biskupa A. A. Fredry lub księdza Sebastiana Zawadzkiego. W elewacji kościoła znajduje się mała kruchta, dobudowana w 1891 r. Fasada budynku świątyni jest barokowa. Można w niej dostrzec dwa poziomy. Fasada zwieńczona jest szczytem z wolutami. Kondygnacje fasady oddzielono gzymsem kordonowym. Poszczególne kondygnacje są flankowane pilastrami. W przyziemiu fasady znajduje się portal zwieńczony łukiem odcinkowym z gierowanym gzymsem. Wystrój wnętrza jest barokowy. W świątyni znajduje się 7 ołtarzy. Główny, pod wezwaniem św. Wawrzyńca, wykonany został z drewna. W centrum ołtarza znajduje się duży krzyż i opuszczany obraz przedstawiający męczeństwo św. Wawrzyńca. Powyżej okrągły obraz ukazujący męczeństwo św. Sebastiana. W ołtarzu znajdują się również figury świętych apostołów, Piotra i Pawła oraz diakonów, św. Szczepana i Wawrzyńca. Inne ołtarze w świątyni to: ołtarz św. Antoniego, umieszczony w połączeniu nawy głównej z nawą boczną. Po przeciwnej stronie znajduje się ołtarz Matki Bożej z obrazem, na którym umieszczone są pozłacane sukienki; w bocznych nawach są ołtarze św. Mikołaja z figurą świętego biskupa w centrum i ołtarz Serca Pana Jezusa z figurą w centrum. Na filarach rozdzielających nawę główną od bocznych znajduje się: ołtarz św. Anny, nazywany przez niektórych ołtarzem Świętej Rodziny. Przedstawia on św. Annę z Maryją i Jezusem. Naprzeciw umieszczono ołtarz św. Agnieszki. Przy pierwszym filarze lewej nawy widoczna jest barokowa ambona, która ma kształt poszerzonej dołem beczki. Całą ambonę wyrzeźbiono w drzewie i ozdobiono złotymi liśćmi. Na jej szczycie ustawiona jest rzeźba Chrystusa z kulą ziemską w dłoni, a na filarze, do którego przytwierdzono ambonę, wisi obraz św. Jana Chrzciciela. Godna uwagi jest również zabytkowa chrzcielnica, pochodząca z tego samego okresu, co ambona. Wykonana w drzewie ma kształt kielicha. Na pokrywie umieszczono rzeźbę przedstawiającą chrzest Pana Jezusa. Źródło: http://www.gimradymno.pl (czerwiec 2010) |
|
